Chủ Nhật, 16 tháng 9, 2007

Nước tăng lực (Energy drinks)


Những năm gần đây, một loại nước giải khát khá đặc biệt được thấy xuất hiện khắp nơi trên thế giới. Đó là nước tăng lực (Energy drinks) rất được giới trẻ ưa chuộng.

Theo như quảng cáo thì uống nước nầy vào, sẽ giúp cho chúng ta vừa giải khát, vừa ổn định tinh thần, dễ tập trung tư tưởng, tăng thành tích và cũng giúp cho các hoạt động biến dưỡng được hữu hiệu hơn... Mùa thi cử, lợi dụng tính kích thích của nước tăng lực, sinh viên học sinh thường sử dụng các loại sản phẩm này như một cứu tinh để giúp họ học mau nhớ, mau thuộc bài.

Nước tăng lực rất phổ biến trong các phòng trà, các hộp đêm và các party của giới trẻ. Các cô các cậu dùng nó như một thứ nước giải khát uống cho khỏe và họ cũng thường pha với rượu để cho nó phê hơn và giúp họ có sức chịu đựng mà nhảy nhót quay cuồng suốt đêm suốt sáng.

Loại sản phẩm mới này không ngừng bành trướng thêm lên mãi và trong năm 2006 vừa qua, thương vụ của nước tăng lực trên thế giới được ước tính ở vào khoảng lối 4 tỉ dollars.

Nước tăng lực có khác với nước dành cho thể thao không?

Câu trả lời là có khác.

Nước dành cho lực sĩ và thể thao gia, thí dụ như Gatorade, Powerade có chứa một hàm lượng rõ rệt về đường glucide và chất điện giải. Hai chất nầy giúp cơ thể tái nạp lại mau chóng số lượng nước đã mất sau một cuộc tranh tài mệt nhọc.

Ngược lại, nước tăng lực không thích hợp để cơ thể tái nạp được nước một cách tối hảo và nhanh chóng.

Có cả một rừng nước tăng lực

Chỉ riêng ở Canada cũng có hằng trăm hiệu.

Sau đây là một số nước tăng lực tiêu biểu:

Red Bull Energy Drink, Impulse Energy Drink, Dark Dog, Shark Energy Drink, Hype Energy Drink, Amo Energy Rush, Sobe Energy Rush, Red Rain, Red Dragon Energy Drink, Y J Stinger, Adrenaline rush, Full Throll, Monster Energy Drink, Tab energy low calorie drink, Enviga…

Riêng loại nước tăng lực nổi tiếng Red Bull, phải chờ đến 2005 mới được Cơ quan Health Canada cho phép bán dưới danh nghĩa là thuốc thiên nhiên (Produit de Santé Naturel-PSN). Liều lượng được giới y tế khuyến cáo là 500ml hay 2 lon/ngày.

Nước tăng lực có chứa những chất gì?

Phần lớn chúng đều có chứa những chất sau đây:

- Glucose: chất đường để tạo calorie và làm cho khỏe.

- Caféine: hiện diện một cách tự nhiên trong một số sản phẩm như trong hạt cà phê, trà, noix de cola, yerba maté, guarana, cacao, noix de kola. Caféine giúp làm cho tỉnh ngủ, giảm mỏi mệt trong thời gian ngắn hạn. Ngoài ra caféine còn giúp giảm cảm giác đói bụng. Caféine gây lợi tiểu. Lạm dụng caféine cơ thể sẽ bị mất nước và mất các chất calcium, potassium và magnésium qua nước tiểu. Mỗi lon nước tăng lực có thể chứa từ 23 đến 240mg caféine.

- Acide pantothénique (vitamine B5): giúp vào việc biến dưỡng chất glucide và chất lipide. Tác dụng trên hệ thần kinh và trên tuyến nang thượng thận, bởi vậy người ta còn gọi acide pantothénique là vitamine antistress.

- Glucoronolactone: một loại glucose có tính giải độc. Mỗi lon nước có chứa từ 10 đến 1200mg chất này.

- Guarana: một loại thực vật Nam Mỹ. Hoạt chất là caféine. Guarana chứa một lượng caféine 2-3 lần nhiều hơn caféine trong hạt cà phê.

- Ginkgo biloba (bạch quả): chiết xuất từ lá bạch quả giúp làm chậm lại sự xuất hiện các trường hợp lú lẩn Alzheimer, điên loạn (démence) ở người già cả. Có ích trong việc cải thiện chức năng cảm nhận ngoại cảnh (performance cognitive).

- Ginseng (sâm): giúp tập trung tư tưởng và các hoạt động cần đến thể lực, bồi bổ cơ thể ở những người đang bị mỏi mệt và suy yếu.

- Inositol: tương tợ như những vitamines nhóm B. Giúp hệ thần kinh hoạt động tốt.

- Taurine: một amino acid giúp vào việc ổn định màng tế bào não bộ và cũng giúp vào hoạt động co thắt của tim... Nó cũng là một neurotransmittor giúp chuyển vận mệnh lệnh thần kinh. Có tính kháng oxyt hóa (antioxydant).

Taurine có thể tìm thấy ở súc vật, ở người và ở một số thực vật.

Taurine là một thành phần của mật, sau một hoạt động thể lực tối đa và mệt nhọc, cơ thể không thể tiết đủ số lượng Taurine cần thiết.

Tác dụng về lâu về dài của Taurine trên sức khỏe con người chưa được biết rõ. Bởi lý do này, nhiều quốc gia cấm việc sử dụng Taurin trong dinh dưỡng.

Mỗi lon nước tạo sinh lực có vào khoảng từ 150 đến 2000mg Taurine. Taurine sử dụng trong nước tăng lực Red Bull có nguồn gốc tổng hợp hóa học chớ không phải từ bò mộng như lời đồn đại.

- Riboflavine (vitamine B12), Niacine (B3), Pyridoxine (B6) và Cobolamine (B12):

Các vitamines nhóm B complexe rất cần thiết để tạo năng lực từ thực phẩm, yểm trợ hệ thần kinh trung ương và giúp tim mạch hoạt động tốt.

Có bảo đảm cho sức khỏe hay không?

Năm 2000, các giới y tế quốc tế mới bắt đầu quan tâm đến tính trong lành và an toàn của tất cả các loại nước tăng lực bán trên thị trường sau vụ một cầu thủ basketball trẻ tuổi người Irlandais chết ngay trên sân thi đấu vì đã ực một hơi đâu ba bốn lon Red Bull trước trận đấu. Các bác sĩ cho biết nạn nhân chết vì hội chứng rối loạn nhịp tim (Sudden arrhythmia death syndrome) và họ nghi do tác dụng của hai chất Taurine và Caféine chứa trong lon Red Bull gây ra.

Giới y tế thế giới bắt đầu nghĩ đến mối liên hệ tiêu cực có thể có được giữa nước tăng lực và sức khỏe.

Nhiều nước như Norway, Pháp và Đan Mạch đã cấm bán Red Bull... Hoa kỳ và Canada bắt buộc phải có ghi chú những cảnh báo trên các lon nước tăng lực.

Tại Canada, người ta thấy trên lon Red Bull có những câu đại khái như...“Có chứa nhiều caféine, trẻ em và phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú không nên sử dụng”… hay là…“Uống tối đa 500ml tức là 2 lon trong một ngày”, v.v…

Đầu năm 2007, Tổ chức Center for Science in the Public Interest Hoa kỳ làm áp lực với cơ quan kiểm soát thực phẩm và dược phẩm FDA để họ xiết chặt thêm quy định về các loại thức uống tạo sinh lực, chẳng hạn như bắt buộc nhà sản xuất phải nêu rõ số lượng caféine trên nhãn hiệu.

Nên biết rằng một sự phối hợp giữa caféine với các chất như guarana, yerba hoặc với noix de kola sẽ làm tăng tính chất kích thích của sản phẩm lên gấp bội. Và cũng nên biết là 3 loại thực vật nầy đều có chứa caféine.

Rượu và nước tăng lực không thể đi đôi với nhau.

Pha rượu mạnh vào các loại nước tăng lực là thói quen rất thường thấy trong các buổi liên quan, trong các bar và trong các party của giới trẻ. Đây là điều rất nguy hiểm vì người uống sẽ có cảm giác không bị say nhưng thật sự ra thì nồng độ alcool trong cơ thể đã vượt xa mức an toàn.

Các phản ứng thường thấy khi uống quá nhiều nước tăng lực:

- xáo trộn các chất điện giải.

- nôn mửa.

- nhịp tim đập không đều.

Không nên lạm dụng nước tăng lực!

Quả thật nước tăng lực giúp ta khỏe khoắn, tỉnh táo, dễ tập trung tư tưởng và cũng giúp ta giảm bớt cảm giác xỉn vì rượu. Tuy nhiên nó có thể làm xáo trộn nhịp tim.

Những điều hiểu biết về chất Taurine còn rất mù mờ, đó là chưa kể đến tác dụng xấu có thể có khi 3 chất Caféine, Taurine và Glucoronolactone được phối hợp chung lại với nhau!

Kết luận

*-Không bao giờ pha nước tăng lực với rượu mạnh như Volka, Whiskey hoặc uống chung với beer. Caféine là một chất lợi tiểu, làm cho cơ thể bị mất nước và mất chất điện giải. Phối hợp chất kích thích caféine với chất làm suy nhược tinh thần là rượu có thể dẫn đến sự xáo trộn nhịp tim.

*-Không nên dùng nước tăng lực liền trước hay liền sau một cuộc tranh tài gây go về thể lực. Nước tăng lực không giúp tái nạp nước trong cơ thể và còn làm cho tim bị mệt hơn.

*- Không nên dùng nước tăng lực nhằm mục đích để giải khát. Để tránh tình trạng bị mất nước vì caféine, nên uống thêm nước.

*-Trẻ em, phụ nữ đang mang thai, đang cho bú và những người nhạy cảm với caféine đều không nên uống nước tăng lực.

*-Chỉ uống nước tăng lực khi thật sự cần thiết và cũng không nên uống nhiều và uống quá thường xuyên.

*-Cảnh giác với những lời quảng cáo quá ngon lành và quá nổ như...“Red Bull gives you wings”... Coi chừng không khéo Red Bull cho ta cánh vươn bay…luôn về bên kia thế giới đó!