Thứ Bảy, 14 tháng 7, 2007

Bệnh tim, bệnh thận có liên quan với nhau


Tim và thận có liên quan mật thiết với nhau: “sự đau yếu của cơ quan này làm hại tới cơ quan kia”.

Một cuộc nghiên cứu mới cho thấy bệnh đau thận làm gia tăng nguy cơ tử vong vì bệnh tim, trước khi nó khiến cho thận của bệnh nhân bị bại liệt. Ðồng thời, các bác sĩ cũng đã nhận thấy rằng, bệnh đau tim có thể làm hại tới thận.

Những kết quả mới tìm thấy phát xuất từ hai cuộc nghiên cứu liên quan tới hơn 50,000 bệnh nhân sẽ có thể dẫn tới sự chú trọng hơn vào việc chẩn đoán sớm những triệu chứng của bệnh đau thận. Người ta cần nên thi hành thường xuyên những cuộc thử nghiệm nước tiểu và máu, với phí tổn chưa tới $25 mỗi lần - một số chuyên gia y tế đề nghị hãy nên thi hành những cuộc thử nghiệm này giống như việc kiểm soát mức cholesterol trong máu.

Bác Sĩ Peter McCullough, trưởng ngành y khoa phòng ngừa tại bệnh viện William Beaumont Hospital ở Michigan, nói: “Nhiều bệnh nhân có kiến thức trung bình thường hiểu biết về tình trạng chất cholesterol trong máu của họ, nhưng không biết gì về chức năng trong thận của họ.”

Bệnh đau thận kinh niên (chronic kidney disease, viết tắt là CKD) là một bệnh khá thông thường. Phần đông trong số khoảng 19 triệu người Mỹ bị bệnh CKD không biết rằng họ mắc bệnh này. Thận của bệnh nhân dần dần mất khả năng lọc những chất thải ra khỏi máu, và tiến trình này xảy ra một cách từ từ cho nên người ta khó nhận ra những triệu chứng, trước khi hai trái thận đã bị hư hại rất nặng. Số người bị bại thận ở giai đoạn chót ngày càng tăng nhanh, với khoảng 400,000 người Mỹ cần phải dùng máy thẩm tách (dialysis machine) để lọc máu, hoặc phải giải phẫu để thay thận - con số những ca này đã tăng gấp đôi ở Hoa Kỳ trong hai thập niên qua.

Trong khi các bệnh nhân đau thận kinh niên thường lo sợ phải thường xuyên đi lọc máu, nhưng sự thật là nhiều người trong số họ sẽ từ trần vì bệnh đau tim trước khi thận của họ bị liệt bại tới độ phải dùng máy thẩm tách - một số chuyên gia về thận đã nhận thấy sự kiện này trong vài năm qua, nhưng nhiều người không biết.

Vì vậy, cuộc nghiên cứu mới - đã đăng trong số Tháng Sáu của đặc san y khoa Archives of Internal Medicine - kêu gọi các bác sĩ săn sóc cho những bệnh nhân đau tim hãy bắt đầu khám thận cho họ một cách kỹ lưỡng để điều trị sớm những triệu chứng của bệnh thận ngay khi mới khám phá.

Sự liên quan giữa những bệnh tim và thận là điều hợp lý: chứng áp huyết cao và bệnh tiểu đường là hai nguy cơ chính yếu đối với cả bệnh đau thận kinh niên lẫn những cơn đau tim.

Tăng nguy cơ tử vong gấp ba lần

Bác Sĩ McCullough và các đồng nghiệp đã theo dõi hơn 37,000 người tương đối còn trẻ - trung bình 53 tuổi - đã tình nguyện tham gia một chương trình khám nghiệm thận. Ba dấu hiệu về chức năng của thận được khám nghiệm: mức độ lọc máu của thận (từ ngữ y khoa là GFR: glomerular filtration rate); mức độ của chất đạm albumin trong nước tiểu, và họ có bị thiếu máu hay không. Họ cũng được hỏi về những vụ chẩn đoán về bệnh tim trước đó.

Mức độ nguy cơ mắc bệnh tim gia tăng khi mỗi dấu hiệu về chức của thận trên đây giảm sút. Theo số liệu từ cuộc khảo sát, những người nào vừa mắc bệnh đau thận kinh niên vừa mắc bệnh tim thì nguy cơ tử vong của họ tăng gấp ba lần trong vòng 2 năm rưỡi, đa số những cái chết này là do các bệnh tim mạch.

Về ảnh hưởng của tim đối với thận thì sao? Các nhà nghiên cứu tại trung tâm y khoa Tufts-New England Medical Center, ở Boston, đã khảo sát hơn 13,000 người tham gia những cuộc nghiên cứu qui mô về sức khỏe của tim. Họ thấy rằng, những người nào bị chẩn đoán là mắc bệnh tim vào lúc bắt đầu cuộc nghiên cứu thì cũng có nguy cơ bị suy thoái chức năng của thận cao hơn gấp hai lần trong thời gian 9 năm.

Ðó là điều hợp lý. Bệnh tim khiến cho những động mạch trên khắp cơ thể bị thu hẹp, gồm cả những mạch máu trong thận. Thêm vào đó, một số loại thử nghiệm quang tuyến (imaging test) đòi hỏi bệnh nhân uống hoặc chích vào máu những hợp chất có thể làm hại cho thận.

Nhưng Bác Sĩ McCullough nghi rằng, có một thủ phạm phức tạp hơn: cả tim và thận đều gửi đi những tín hiệu vào hệ thống tủy xương - là nơi sinh sản một loại tế bào mầm có tác dụng giữ cho tim và thận được lành mạnh. Khi một trong hai cơ phận này bắt đầu suy yếu thì chức năng bảo trì quan trọng trong tủy xương cũng sẽ suy thoái, theo lời giải thích của Bác Sĩ McCullough.